ELMALILI M. HAMDİ YAZIR'IN HÂL TERCEMESİ
Elmalılı Hamdi Yazır. 1294 (1877) yılında Antalya'nın Elmalı kazasında doğmuştur. Babası aslen Burdurun Gölhisar kazası Yazır köyü halkından Numan Efendi'dir. Hamdi Efendinin annesi Elmalı ulemasından Mehmed Efendi'nin kızı Fatma Hanım'dır. Numan Efendi küçük yaşta Yazır köyünden çıkıp Elmalı'ya gelmiş orada okumuş ve Şer'iye Mahkemesi Başkâtibi olmuştur. İlkokulu ve bugünkü Ortaokula denk olan Rüşdiye'yi Elmalıda bitiren Hamdi Efendi 1310 (1892) yılında dayısı Hoca Mustafa Sarılar ile birlikte İstanbul'a gelmiş devrinin ulemâsından Kayserili Mahmud Hamdi Efendi'den ders almıştır. İstanbul'daki diğer tanınmış hocalarında derslerine devam ettikten sonra 1324 (1906) yılında "Bayezit Dersiamı"olarak icazet almıştır. Aynı sene yapılan seçimlerde "Antalya meb'ûsu" olmuş ve İkinci Meşrutiyetin bu ilk meclisinde bilhassa 1293 (1876) "Kanun-u Esâsi'sinin tâ'dîlinde mühim rol oynamıştır.
1327 (1909) yılında Mülkiye Mektebi'nde "Ahkâm-ı Evkaf' ve "Arazî" derslerini okutmuş yine aynı dönemde Mekteb-i Kuzât'ta "Fıkıh" dersleri vermiştir. Daha sonra "Dârü'l-Hikmeti'l-İslâmiye" a'zalığına ve bir süre sonra da reisliğine ta'yîn edilmiştir. Birinci Dünyâ Savaşı'nı müteakib Evkaf Nâzırlığı'nda bulunmuş ve bu sırada Ayan azası olmuştur.
Elmahlı Hamdi Yazır Cumhuriyetin ilânı sırasında Mütehassisin Medresesinde "Mantık" müderrisi idi. Medreseler lâğvedilince evinde inzivaya çekilmiş: ilmî tedkîk ve tetebbûlanına devam etmiştir. Yirmi sene kadar devam eden bu uzlet devresi "Hak Dîni Kur ân Dili" adındaki Türkçe Tefsiri hazırlamasına İmkân vermiştir. Tefsire başlamadan önce. Mısırlı Prens Abbas Halim Paşanın teşvikiyle bir "Büyük İslâm Hukuku Kamusu" hazırlamaktaydı. Bu eserle birkaç sene meşgul olduktan sonra yarım bırakmış tefsiri yazmaya başlamıştır. Âyân a'zâlığının son senelerinde Fransızca'dan tercümeye başladığı bir felsefe tarihi kitabını ikmâl ederek ilâve ettiği mühim bir "Dibace" ve diğer haşiyelerle birlikte "Metâlib ve Mezâhib" adiyle bastırmıştır.
Elmalılı Hamdi Yazır 1942 yılı Mayıs ayının 27'ııci günü İstanbul'da Erenköyü'nde Allah'ın rahmetine kavuşmuştur. Gaferehullah.