ELMALILI M. HAMDİ YAZIRIN HÂL TERCEMESİ
Elmalılı Hamdi Yazır. 1294 (1877) yılında Antalyanın Elmalı kazasında doğmuştur. Babası aslen Burdurun Gölhisar kazası Yazır köyü halkından Numan Efendidir. Hamdi Efendinin annesi Elmalı ulemasından Mehmed Efendinin kızı Fatma Hanımdır. Numan Efendi küçük yaşta Yazır köyünden çıkıp Elmalıya gelmiş orada okumuş ve Şeriye Mahkemesi Başkâtibi olmuştur. İlkokulu ve bugünkü Ortaokula denk olan Rüşdiyeyi Elmalıda bitiren Hamdi Efendi 1310 (1892) yılında dayısı Hoca Mustafa Sarılar ile birlikte İstanbula gelmiş devrinin ulemâsından Kayserili Mahmud Hamdi Efendiden ders almıştır. İstanbuldaki diğer tanınmış hocalarında derslerine devam ettikten sonra 1324 (1906) yılında "Bayezit Dersiamı"olarak icazet almıştır. Aynı sene yapılan seçimlerde "Antalya mebûsu" olmuş ve İkinci Meşrutiyetin bu ilk meclisinde bilhassa 1293 (1876) "Kanun-u Esâsisinin tâdîlinde mühim rol oynamıştır.
1327 (1909) yılında Mülkiye Mektebinde "Ahkâm-ı Evkaf ve "Arazî" derslerini okutmuş yine aynı dönemde Mekteb-i Kuzâtta "Fıkıh" dersleri vermiştir. Daha sonra "Dârül-Hikmetil-İslâmiye" azalığına ve bir süre sonra da reisliğine tayîn edilmiştir. Birinci Dünyâ Savaşını müteakib Evkaf Nâzırlığında bulunmuş ve bu sırada Ayan azası olmuştur.
Elmahlı Hamdi Yazır Cumhuriyetin ilânı sırasında Mütehassisin Medresesinde "Mantık" müderrisi idi. Medreseler lâğvedilince evinde inzivaya çekilmiş: ilmî tedkîk ve tetebbûlanına devam etmiştir. Yirmi sene kadar devam eden bu uzlet devresi "Hak Dîni Kur ân Dili" adındaki Türkçe Tefsiri hazırlamasına İmkân vermiştir. Tefsire başlamadan önce. Mısırlı Prens Abbas Halim Paşanın teşvikiyle bir "Büyük İslâm Hukuku Kamusu" hazırlamaktaydı. Bu eserle birkaç sene meşgul olduktan sonra yarım bırakmış tefsiri yazmaya başlamıştır. Âyân azâlığının son senelerinde Fransızcadan tercümeye başladığı bir felsefe tarihi kitabını ikmâl ederek ilâve ettiği mühim bir "Dibace" ve diğer haşiyelerle birlikte "Metâlib ve Mezâhib" adiyle bastırmıştır.
Elmalılı Hamdi Yazır 1942 yılı Mayıs ayının 27ııci günü İstanbulda Erenköyünde Allahın rahmetine kavuşmuştur. Gaferehullah.