Kitabul-Mebsut güvenilir görüşlere bağlı kalınarak el-Kafi üzerine yapılmış bir şerhtir. es-Serahsî "talebeyi bıktırmayacak ölçüde" "sağlam ve sünnete dayanan açıklamalarla" eserini meydana getirmiştir. Ancak el-Mebsut sadece el-Kafinin şerhi değildir. Yazar (rh.a.)ın yaptığı açıklamalar sanki bizzat İmam Muhammed eş-Şeybani (rh.a.)nin eserlerine şerh yaptığını göstermektedir.
el-Mebsût İslam Hukukunda yer verdiği bütün görüşler hakkında tarafsız ve sistemli bir analiz yapan ilk eserdir. Müctehitlerin görüşlerini dayandırdıkları delillerin senetlerini ve bunlardan hüküm çıkarırken kullandıkları mantığı karşı görüş sahiplerinin fikirlerine de yer vererek bir arada gösterir. Hanefi mezhebinde genellikle Ebû Hanife (rh.a.)nin görüşlerinin mantığını ve dayandığı delilleri ortaya koyarsa da bazı meselelerde kendi görüşlerine yer verdiği de görülmektedir.
Neden mezhepler var? sorusunun cevabı eserdeki açıklamalarda yer almaktadır. Ayrıca Ehl-i Sünnet âlimlerinin bilimsel açıklamaları ve Serahsinin kişisel görüşleri sayesinde günümüzde ortaya atılan ilginç fikirlerin durumu sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmektedir.
Türkler Müslüman olduklarından bu yana büyük çoğunlukla Ehl-i Sünnet vel-Cemaat inancına sahiptirler. Hayatlarında Hanefî fıkıh mezhebine uymuşlardır. Osmanlılar devrinde de aynı görüş resmen benimsenmiştir. Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarında resmî makamlarca yayımlattırılan Hak Dini Kurân Dili tefsiri ile Tecrîd-i Sarîh Tercemesi eserleri aynı inanc doğrultusunda yazılmış eserlerdir.
Böylece Anadolu insanı çağlar boyu aynı çizgide devam etmiştir. Aydın kesim çeşitli eğilimler ve çalkantılardan etkilenseler de halkımız bunların dışında kalabilmiştir. Bu kararlılık.inanç ve pratikte birliktelik kaynaşmış mütecânis bir toplum olmamızda önemli faktör olarak huzur ve bekamız açısından hayati derecede yararlı olmuştur.
Biz; çeşitli çevrelerde karşılaşılan sorulara cevap oluşturması halkımızın her türlü görüşe karşı bilgilendirilmesi Türk milletinin İslamiyeti kabul edişinden bu yana sahip olduğu devlet ve millet olarak savuna geldiği aşırılıklardan uzak Ehl-i Sünnet görüşünün her yönüyle anlaşılmasına katkıda bulunması amacıyla El-Mebsutun Türkçeye kazandırılmasının yararlı olacağına inandık. Eseri halkımızın bilgisine ve değerlendirmesine sunuyoruz.
Tercümesini sunduğumuz eserin halkımızın büyük bir ihtiyacını gidereceğine inanıyoruz. Din görevlilerine ilim adamlarına ve hukukçulara yararlı olacağını umuyoruz.
Prof. Dr. Mustafa Cevat AKŞİT