Bireyin milletin ve devletin kader yolu aynı doğrular üzerinedir. Demokrasi insanlığın dosdoğru kader yoludur. Bütün insanlığın (özünden ve ortak tecrübesinden) yüce değerlerini esas alarak doğup gelişmiştir. Özü birey üzerinedir. Demokrasilerde bireylerin başarıları cezalandırılmaz. Bireyler başarılarının sonuçlarına katlanmak zorunda kalmaz. Kazandıklarını kaybetmeden sonraki kuşaklara (hukukun üstünlüğünün sağladığı) güven ile aktarabilen birey adil rekabet düzeninin sağladığı güvence ile hak ettiğini hak ile elde eder. Kendi tercihlerini (özgürlük ve sorumluluk dengesinde) bilinç ve irade ile özgürce yapabilen birey demokrasinin temel taşıdır. Kazanırken kaybedenler ile emek ve sabırla çalışarak erdem üzerine bir yaşam kurup hayattan gerçeklerden ve doğrulardan öğrenerek kazananların yolu farklıdır. İlkinde her şey kolaydır. Düşünmeye sorgulamaya hesap vermeye çabaya adil düşünüp davranmaya kısaca akıl ve ahlakın disipline edici zorluklarına sabırla tahammül etmeye gerek yoktur. Kendileri dışındaki aktörler tarafından bahşedilen geçici ayrıcalıkların sağladığı kurnazlıkların açtığı kestirme yollardan zahmetsizce kazanan kazandıkça azan azdıkça görgüsüzlüğün sınırsızlığı içinde kibre boğulan ve bu dünyanın hesabının sorulacağını unutanlar için adalet hak hakikat ve demokrasinin kuralları ve değerleri gereksiz prosedürlerdir. Hatta kendi ellerinde zalimliğin araçlarıdır. Yaşamdan gerçeklerden ve doğrulardan öğrenerek tecrübe ederek kazanan bireyler milletler ve devletler ise kendi moral ve asli gücü üzerine belirledikleri kader yolunda (adım adım yana yana pişe pişe çeke çeke binbir cefalardan tecrübelerden kazanımlar elde ede ede olgunlaşarak insanlığın yüce değerlerini özümseyerek) zorlukların onları doğrulardan ayırmalarına izin vermeden ilerlerler. Demokrasi de insanlığın özünden süzülerek doğup gelişmiştir. Demokrasiler kendi kendini yenileyip ihya edebilen sistemlerdir. Çoğulculuk ve çeşitliliğin kapsayıcılıkla saygı gördüğü özgür ve verimli tartışmaların sağladığı bilgi ve düşünce ortamında (bilgi anlam ve sorgulama arasında bağlantıların bilimsel yaklaşım temelli bağlantı kurma tarzı ile sağlandığı ve gerçekçi bakış açısı ile hayat bulan eleştirel düşüncenin hukukla güven altına alındığı toplumlarda) demokrasi can bulur. Demokrasileri döngüsel yenilenme içinde sürekli canlı tutan öz hakikati hak ile arayan akıldır. Merhamet onur ve akıl ile oluşan erdemli bilinç demokrasilerin enerji kaynağıdır. Demokrasileri geliştiren akıl sivil ve eleştirel düşünce ortamında devlet tarafından görevlendirilen kimseler eliyle değil resmiyetten uzak kendi imkanlarıyla ayakta duran özgür düşünceden ödün vermeyen özgür kişilikler öncülüğünde gelişir. Sağlam bir gelecek inşası rasyonellik ve süreklilik içinde inşa edilir. Gücünü bilgiden alan sivil otoritenin (sivil kamuoyunun ve hukukun denetiminde hukukun üstünlüğünü esas alarak) yetki ve sorumluluklarına ilişkin sınırlarının hukuk kuralları ile belirlenmesi demokrasilerin temelini oluşturmaktadır. Adil yaşam zihniyeti üzerine inşa edilen toplum düzeni hukukun üstünlüğü üzerine tesis edilen anayasal devlet düzeni ve temel hak ve özgürlükleri hukukun güvencesinde olan özgür bireyin insanlık onuruna uygun yaşam düzeni demokrasinin akıllı kuvvetleri olan anayasal değerler ilkeler ve prensiplerle güven altına alınıp korunabilecektir. Demokrasinin Akıllı Kuvvetleri adlı bu çalışma (içeriğindeki konu başlıkları bilimsel yaklaşımla sebep sonuç ve arka planları değerlendirilerek) analitik üslup ile kamuya faydalı bilgi kapsamında sunulmuştur.
Özgür Kartal
Düşündürücü Yazar İnsanlığın Yurttaşı Hakikatin Hizmetkarı