Sultan 2. Abdülhamid...
33 yıl sürmüş bir hükümranlık.
Çok yönlü bir padişah olmasının yanında  bir o kadar da eleştirilen bir insan.
 

Hakkında serinkanlı değerlendirmeler yapmak ise oldukça güç. Bir yandan kutsanırken bir yandan kıyasıya eleştiriliyor bugün bile. Kızıl Sultan ile Ulu Hakan sıfatları arasında parlayan bir 'yıldız' o.

Ve Tahsin Paşa 1894-1908 yılları arasında Yıldız Sarayı'nda Mâbeyn Başkâtipliği görevinde bulunmuş Osmanlı son döneminin en önemli bürokratlarından ve Sultan 2. Abdülhamid'e en yakın isimlerden biridir. Cumhuriyet'in ilk yıllarında kaleme aldığı hatıratı Milliyet gazetesi tarafından tefrika edilmiş daha sonra da kitap olarak yayınlanmış ve epey ses getirmiştir. Ancak gerek tefrika edilirken gerekse kitaplaşma safhasında ortaya çıkan okuma/yazma hataları esere kısmen gölge düşürmüştür. Elinizdeki kitap ciddi bir "metin tadilatı" görmüş  ve "sahih" bir hale gelmiştir.

Kendisi de tartışmalı bir tarihsel şahsiyet olan  Tahsin Paşa'nın yine bir diğer tartışmalı isim olan Sultan 2. Abdülhamid'i merkeze alarak yazdığı bu hatıralar dönemi daha iyi anlamaya katkı sağlayacak niteliğiyle hâlâ kıymetli.