Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği Bilim Dalı nda yüksek lisans tezi olarak kabul edilmiş olan; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türkiye ulusal mahkemelerinin verdiği kararlar ışığında Türkiye de din ve vicdan özgürlüğünün de jure ve de facto varlığını ortaya koymayı amaçlayan bu kitapta bazı hususlara ilişkin tespitlerde bulunma gayreti gösterilmiştir. Bunlardan ilki din ve vicdan özgürlüğü hakkı ile bu özgürlüğün koruyucusu olan laik sistemin ortaya çıkışında yaşanan tarihsel sürecin Türkiye de ve Avrupa da farklılıklar göstermiş olmasıdır. Tarihsel süreçte yaşanan farklılıkların Türkiye ve diğer Avrupa devletlerinde toplumsal ve siyasal düzeyde din ve vicdan özgürlüğü hakkı ile laiklik ilkesinin algılanışlarında da farklılıklara sebep olması çalışmada ortaya konulan tespitlerdendir. Bunun bir uzantısı olarak din ve vicdan özgürlüğüne ilişkin bazı kararlarında devletlerin toplumsal tarihî ve siyasal gerçekliklerini de dikkate alan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin Türkiye ye yönelik kararlarında içtihat değişikliğine girmesinin sebepleri tartışılmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi sisteminin din ve vicdan özgürlüğüne bakış açısı verdiği kararlar esas alınarak ortaya konulmuş ve Türkiye de din ve vicdan özgürlüğüne yönelik toplumsal ve/veya hukukî düzeyde çözüme kavuşmamış sorunlar ele alınmıştır.