Romancının romancı bilincine sahip toplum gerçeklerini yansıtan eserler vermesi gerektiğini savunan Naci Çelik Berksoy Romanda Hesaplaşma'da çağdaşı yazarlarla ve onların romanlarıyla hesaplaşıyor. Türk romanını tarihsel süreci içerisinde ele alan Berksoy romancının görevini irdelerken eleştirel bakışı ve çok yönlü değerlendirmeleriyle geniş bir perspektif sunuyor.

Ahmet Mithat Efendi'den Kemal Tahir'e Ahmet Hamdi Tanpınar'dan Oğuz Atay'a Türk romanını; dönemleri konuları ve tartışmalarıyla ele alan bu çalışma romancılarımızın sürekli olarak saptırılmış gerçeklere adapte olmalarını ve Batılaşma sürecindeki tercihlerinin memleket gerçeklerinden uzak oluşunun Türk romanı üzerindeki etkilerini eleştirisinin merkezine almaktadır. Bununla birlikte eleştiri türünde eser veren yazarların da bu yanlış seyirde payı olduğu değerlendirmesini yapan Romanda Hesaplaşma Türk edebiyatının bir dönemine ışık tutmaktadır.