İnsan üzerinde yaşadığı coğrafyanın bir parçasıdır ondan ayrı düşünülemez. İnsan da diğer canlılar dünyası gibi toprağa bağlıdır ona benzer. Rengi dili düşüncesi zevkleri korkuları cesareti yiğitliği asaleti katılığı yumuşaklığı taassubu muhafazakârlığı dini anlama ve yaşama biçimi ve karakteri ile insanoğlu kök saldığı beslendiği büyüdüğü toprağının toprak anasının oğludur.Bu çalışma insan ekolojisinin çerçevesi içerisinde toplumların inançların inanç topluluklarının bilhassa merkezin karşısında çevreyi temsil eden İslam heterodoksisinin ve her türden asabiyetlerin mekân aracılığıyla incelenmesidir. İslam medeniyeti İslam coğrafyasıdır ve İslam heterodoksisi bu geniş coğrafyanın İslamlaşmasının arızî durumları kırılmaları ve sarsıntılarıdır. Bugün ülkemizin ve İslam dünyasının meselelerinin anlaşılmasında mekânın sunduğu kırılmaları ve sarsıntılarıdır. Bugün ülkemizin ve İslam dünyasının meselelerinin anlaşılmasında mekânın sunduğu bu bakışın gözden uzak tutulmaması gerekir.