Kays'tan Mecnûn'a maddeden manaya Leylâ'dan Mevlâ'ya...
Leylâ ve Mecnûn mesnevisi bir aşk yolculuğunu anlatmaktadır. Bu aşk beşerî aşktan İlahi aşka doğru gerçekleşir. Leylâ ve Mecnûn aşkı bilinen beşerî aşkların ötesinde tasavvufi bir yolculuktur. Hikâyede bu yolculuk vasıtasıyla kahramanlar birbirlerinin aşkında adım adım kendi tekâmüllerini gerçekleştirir. Seyr ü sülûk eden Mecnûn ve Leylâ'nın macerası anlatılırken aynı zamanda bu kahramanların iç âlemlerine yolculuk da gerçekleşir. Yani kahramanların zahirî âlemde ilerledikleri yol gibi bâtında da katettikleri ve etmeleri gereken bir mesafe söz konusudur. Kahramanların iç âlemlerine yapılan yolculukta gazeller görülmesi hissedilmesi gereken birer menzil ve kilometre taşlarıdır. Bu menzillerin her biri aşkla alınan yolda Leylâ ve Mecnûn'u kemâle doğru ulaştıran mesafelerdir. Mesnevideki gazeller yolculuğun en fırtınalı ve etkileyici parçaları olup kahramanların ruh hâllerine ışık tuttuğu gibi hikâyenin bütününe de bir projeksiyon tutmaktadır. Gazeller bir sinema filmindeki aksiyon sahnelerini ve kırılma noktalarını akıllara getirir. Hâsılı gazeller mesnevide bir cazibe merkezi olup sadece hikâye kahramanlarını değil hikâyenin okuyucusunu da kendine çeker.